Levensverhalen. Zovelen hebben herinneringen aan de begintijd van de lesbische en homo-emancipatie. Gaykrant verwelkomt deze waardevolle herinneringen. Marja Ruijterman, geboren in 1955 sinds 1993 trainster, coach en columniste, deelt graag haar avonturen met ons. Dit is Deel 5: De Hoofdpot. Over het Amsterdamse Vrouwenhuis en de Paarse September.
Tekst en foto: Marja Ruijterman
Het Vrouwenhuis op de Nieuwe Herengracht in Amsterdam was een prachtig pand... wel wat gestript maar de vrouwen maakten er wat van. Beneden een bar en boven vergaderruimtes en danszaal. Wat een rijkdom dat we daar zomaar gebruik van konden maken.
Ik kwam steeds vaker in het Vrouwenhuis hoewel daar ook een flinke hiërarchie heerste. Een groep die zich Paarse September[1] noemde had flink de paarse tuinbroek aan. Ik ook trouwens maar was wat verlegen. Vrouwen met lippenstift werden bijna geweigerd want dat was om mannen te behagen. Een paar vrouwen trokken zich daar niets van aan en kwamen in jurkjes en paardenstaarten en ik vond ze zeer stoer. Ik was ooit in een vrouwenkamp in Wales en daar mochten we geen elektriciteit gebruiken omdat het een mannelijke uitvinding. Gelukkig ging het in het Vrouwenhuis in Amsterdam niet zo ver.
Aan de bar werkte Nelly Frijda, een gezellige aardige vrouw waar ik niet bang voor was. Dus dat scheelde. Ik was niet zo van het vergaderen, danste liever en hield van gezellige gesprekjes en dat was volop mogelijk. Het gaf me een stoer gevoel dat ik ergens bij hoorde want ik had een flink minderwaardigheidscomplex en werd steeds radicaler. Van niet meer met je onderdrukker naar bed ging ik niet meer om met vrouwen die nog met mannen omgingen.
Vrouwenfestival in het Vondelpark. Geloof 1978. Ergens rechts van het midden zit ik boos te kijken.
Op de Sociale Academie de Cicsa in Amsterdam zaten we eerst in een gemengde groep, we wilden de mannen er niet meer bij ook al deden ze zo hun best om in de klas te zitten breien. Bijna iedereen stapte over naar de vrouwenliefde. Voor sommigen was het een politieke keuze en voor anderen een ontdekking dat die mogelijkheid ook bestond. Ook de docentes ontdekten de vrouwenliefde, wie had dat kunnen denken?
In het NRC Handelsblad gebouw woonde ik samen met mijn Franse vriendin Anouk. Werd uitgenodigd voor een vrouwenfeest en de 'Hoofdpot' riep me bij zich: "Zeg, hebben jullie een relatie?" "Ja!" "Was jij al lesbisch of was het een politieke keuze?" "Ik was het al." Ze draaide zich subiet om. Zij had een politiek offer gebracht, ik genoot ervan en dat was toch wat minderwaardig.
Tijdens een demonstratie op politiebureau Lijnbaansgracht waar een paar medestrijdsters waren opgepakt riep ik één van de dienders toe dat hij een heel klein piemeltje had. Dat pikte hij niet en sloeg met zijn stok op mijn hoofd. Het bloed gutste eruit. Hij bood me heel lief een rol closetpapier aan om het bloed te stelpen en zei: "Sorry!" Ik moest gehecht worden en dat was meteen mijn laatste actie. Ik had er genoeg van.
Een paar jaar later speelde ik saxofoon in een groepje en wie kwam binnen stappen? Eén van de aller strengste vrouwen van Paarse September. Ik schrok maar het bleek een heel lief mens. Zo is dat vaak met mensen waar je bang voor bent. Als je ze beter leert kennen zijn het schatjes. Ach, het was een mooie, soms pijnlijke maar zeer interessante tijd en kijk er met plezier op terug. Heb geweldige vrouwen ontmoet die niet bang waren hun nek uit te steken.
Heb naderhand een aantal mannen die ik in die tijd negeerde of met boze blikken wegkeek mijn excuses aangeboden. Heb na die tijd prachtige mannen ontmoet en verloor mijn vooroordelen. Heb politieagenten getraind die achter me aan renden in acties en we hebben er later hartelijk om gelachen en alles uitgepraat. Zij waren nog jong en wisten amper waar het ons om ging. Ze vertelden dat ze het doodeng vonden ondanks de schilden en wapenstokken. Tja, daar stonden wij weer niet bij stil. De eerste tien politiemannen die ik trainde op coaching deden tot mijn verbijstering aan meditatie, aurareading, luisterden goed en we hadden prachtige gesprekken over het leven.
We hebben toch maar een hoop voor elkaar gekregen, hoewel er nog zoveel vrouwen die ergens in de wereld onderdrukt worden, dus er is nog een hoop te doen. Vrouwen krijgen nog steeds niet voor hetzelfde werk hetzelfde betaald als mannen dus ook hier is nog werk aan de winkel. Toch als ik de jonge vrouwen van nu spreek zijn ze vaak flink zelfbewust en laten zich niet in een hoekje drukken. Er is hoop voor de wereld.
Lees meer op Marja's blog: https://marjaruijterman.blogspot.com/?view=timeslid