Cultuur. Het TextielMuseum in Tilburg opent dit najaar de deuren van Haus of Fibre (11 oktober 2025 – 15 maart 2026). Een tentoonstelling waarin textiel en queerness elkaar ontmoeten in een huis vol verhalen over verbondenheid, verlies, verzet én vreugde. Curator Adelheid Smit (zij/hen) vertelt Gaykrant over de totstandkoming, de samenwerking met queer kunstenaars en de kracht van textiel als drager van identiteit.
Tekst: Redactie. Foto’s: Josephina Eikenaar. Foto 1: Yamuna Forzani aan het werk
Interview met Adelheid Smit, curator TextielMuseum Tilburg
Wat maakt het TextielMuseum zo bijzonder?
“Wij zijn eigenlijk een museum in bedrijf. Naast een erfgoedinstelling met een rijke collectie, hebben we ook een TextielLab. Daar werken kunstenaars en ontwerpers met zowel digitale als machinale technieken. In ons museum zie je daardoor altijd zowel de historische als de hedendaagse kracht van textiel terug.”
Hoe ontstond het idee voor Haus of Fibre? Het klinkt als een queer ballroom naam?
“(lacht voluit) Dat was exact de bedoeling! Tijdens een pitch over nieuwe tentoonstellingen vertelde ik hoe queer gemeenschappen textiel gebruiken als expressie en verbinding. Het team zei meteen: dit verdient een eigen tentoonstelling. Toen wist ik: ik moet dit niet alleen bedenken, maar in co-creatie doen met queer kunstenaars. We hebben daarom een open call gedaan. Er kwamen maar liefst 75 reacties binnen – een bewijs van de enorme generositeit en energie in de community.”
‘Silent Secrets’ door Walter van Beirendonck
Wat was het selectieproces?
“We zochten kunstenaars die ons ook konden adviseren op specifieke onderwerpen: iemand voor de historische lijn, iemand voor intersectionaliteit, iemand voor taal en redactie, en iemand voor community. Uiteindelijk zijn vier kunstenaars geselecteerd: Nixie Van Laere, Célio Braga, Chathuri Nissansala en Yamuna Forzani. Samen hebben we in vijf co-creatiesessies het concept ontwikkeld: een huis als metafoor voor queer thuis.”
Foto: ‘Familieportret’, door Nixie Van Laere
Waarom een huis?
“Textiel en queer zijn hebben allebei een geschiedenis van ‘buiten de norm’ vallen. Het huiselijke, zachte, handgemaakte werd lang niet als volwaardige kunst gezien – net zoals queer levens buiten de maatschappelijke norm geplaatst werden. In Haus of Fibre laten we zien hoe queer mensen hun eigen thuis creëren, familie en veiligheid bouwen. Het huis is ingericht met kamers – woonkamer, keuken, slaapkamer, badkamer en tuin – elk met werk en een videoportret van de co-creatiegroep.”
Wat zijn de centrale thema’s?
“Verbondenheid, verlies, verzet, en vreugde. Vooral dat laatste wilden we benadrukken. In de slaapkamer bijvoorbeeld staat het werk van Yamuna Forzani dat draait om pure queer joy. Het gaat niet alleen om pijn en strijd, maar ook om creativiteit, warmte en trots.”
Voor wie is deze tentoonstelling bedoeld?
“De primaire doelgroep is de queer community zelf. We gebruiken in de teksten termen als non-binair of kink zonder alles te versimpelen. Tegelijk hebben we een ‘Queer ABC’ gemaakt voor bezoekers die sommige begrippen niet kennen. En op de spiegel in de badkamer stellen we een paar universele vragen, bijvoorbeeld : ‘Wanneer voel jij je thuis in je lichaam?’ Zo ontstaat herkenning, ook voor mensen die zichzelf niet queer noemen.”
Wat is voor jou de grootste winst van dit project?
“Het co-creatieproces zelf. We hebben ons netwerk uitgebreid, werken aangekocht, en verbinding gelegd met queer initiatieven in Tilburg. Voor mij is Haus of Fibre nu al een succes, nog los van bezoekersaantallen. Het laat zien hoe textiel en queerness elkaar raken – in de intimiteit van het huis, en in de collectieve kracht van de gemeenschap.”
“We organiseren ook een heel mooi randprogramma, zo kon je bij de opening het museum gratis bezoeken en meedoen aan een workshop, waarin we een regenboogvlag borduurden en gingen bedazzlen. Alle events zijn geco-gecreëerd met Tilburgse LHBTQIA+ initiatieven, dus ik hoop dat veel Brabantse queers ons de komende tijd weten te vinden!”
Praktische informatie voor bezoekers
- Tentoonstelling: Haus of Fibre
- Locatie: TextielMuseum, Goirkestraat 96, Tilburg
- Data: 11 oktober 2025 t/m 15 maart 2026
- Openingstijden: dinsdag t/m vrijdag , 10.00 – 17.00 uur en zat-zon 12:00-17:00 uur
- Meer info & tickets: www.textielmuseum.nl/tentoonstellingen/haus-of-Fibre
Randprogramma: www.textielmuseum.nl/activiteiten/haus-of-Fibre-evenementenoverzicht