Politiek. Makkelijk om dat in het voorbijgaan te roepen tegen een journalist van Gaykrant zo tijdens de campagne. Maar is dat wel zo? En wie bepaalt dat? En dan laat Caroline Ann Maria van der Plas (58), medeoprichter en politiek leider van de BoerBurgerBeweging (BBB) onder wiens leiding de partij van één naar zeven zetels steeg in de Tweede Kamer, zien dat ze zich niet door jan-en-alleman tot de orde laat roepen.
Pack it up and tear it down
Interview: Ranjith Postma
Beeld: BBB
[UPDATE: Dit interview is voor de zomer afgenomen, voordat BBB tegen de transgenderwet stemde.]
‘U had nog een vraag?’
Meer dan één. Hoe wil BBB lhbti-burgers op het platteland expliciet vertegenwoordigen en hun veiligheid waarborgen?
‘Bij BBB geloven we dat je als overheid álle burgers serieus moet nemen, dus ook lhbti’ers die in dorpen of op het platteland wonen. In die gebieden speelt noaberschap een grote rol.’
Hoe bedoelt u?
‘Mensen zorgen daar vaak gewoon voor elkaar, ongeacht geaardheid of achtergrond. Maar als er onveiligheid of uitsluiting is, dan moeten we dat wél benoemen en aanpakken. Toegang tot goede hulpverlening en een gemeente die achter je staat, zijn dan onmisbaar.’
Zolang het beperkt wordt tot boeren voor boeren? Hoe inclusief is dat?
Wij zijn als partij zelf veel diverser dan mensen denken. We hebben Kamerlid Martin Oostenbrink die tot de lhbti-groep behoort, de twee staatssecretarissen Jean Rummenie (Landbouw Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) en Eddie van Marum (Herstel Groningen) die samenleven met een man. Daar hoor je weinig over, want bij ons draait het niet om het lettertje, maar om de mens en wat iemand kan.
Dat is de echte inclusiviteit.’
They're the first to come and last to leave
Working for that minimum wage
Hoe combineert de partij het behoud van volkscultuur en landelijke traditionele waarden met het omarmen van moderne opvattingen over gender, seksualiteit en familievormen?
‘Voor ons hoeft dat helemaal geen tegenstelling te zijn. Tradities geven mensen houvast en zijn belangrijk voor de verbondenheid in dorpen en regio’s. En die verbondenheid geldt ook voor mensen die anders zijn of denken. Iedereen moet zichzelf kunnen zijn, ook als je op klompen loopt en ook als je als man met je man of als vrouw met je vrouw hand in hand over de braderie loopt.’
Klinkt mooi, maar het wordt geen succes als inclusiviteit ten koste gaat van authentieke landelijke identiteit.
‘BBB is niet tegen verandering, maar wil wel dat het op een manier gebeurt die past bij de mensen zelf, en niet opgelegd wordt van bovenaf. Dat werkt averechts. Verandering begint bij het gesprek aan de keukentafel en op het dorpsplein, niet met belerende posters vanuit Den Haag.’
And when they got up on their feet they made the show
And that was sweet
Hoe ontwikkelt BBB beleid dat recht doet aan traditionele waarden én lhbti-diversiteit?
‘Iedereen moet zichzelf kunnen zijn. Of je nou werkt als timmerman, zorgt voor je gezin, of kiest voor een ander pad. Op het platteland en in de regio zijn de rollen soms traditioneler, dat klopt. Maar dat betekent niet dat mensen niet openstaan voor anderen. Het tegendeel is juist waar.’
Dat mag zo zijn, maar hoe staat BBB daarin?
‘Wat wij belangrijk vinden, is dat er geen norm van bovenaf wordt opgelegd. We willen ruimte geven aan diversiteit, maar zonder dat mensen zich in een hoek gedrukt voelen. En laten we eerlijk zijn: acceptatie groeit het snelst als het van binnenuit komt. Daar geloven wij in. Niet in beleid op basis van letters, maar op basis van mensen.
'Til those lights come up and we hear that crowd
And we remember why we came
Welke maatregelen neemt BBB om lhbti-personen in dorpen toegang te geven tot zorg en hulp?
‘Toegang tot zorg moet overal in Nederland goed geregeld zijn, of je nou in Amsterdam woont of in Oude Pekela. Dat geldt ook voor lhbti’ers. Als jij in de knel zit, moet je hulp kunnen krijgen die past bij jouw situatie, zonder een uur te hoeven reizen of je verhaal drie keer uit te leggen.’
Dat is een open deur.
‘BBB pleit al langer voor het behoud van zorgvoorzieningen in de regio. Dat is niet alleen belangrijk voor ouderen of mensen met een beperking, en ook voor jongeren die worstelen met hun identiteit. Wij willen de menselijke maat terug in de zorg. Geen vinkjescultuur, maar échte aandacht. En als dat betekent dat er specialistische hulp nodig is, dan moet die er gewoon zijn, ook buiten de Randstad.’
Now we got country and western on the bus, R 'n' B
We got disco and eight tracks and cassettes in stereo
And we got rural scenes and magazines
And we got truckers on C.B.
And we got Richard Pryor on the video
Wat doet BBB om vooroordelen in dorpsgemeenschappen aan te pakken?
‘Verandering begint bij gesprek, niet bij het opdringen van een campagne. Wat wij willen, is dat scholen, verenigingen en gemeenten de ruimte krijgen om zelf initiatieven te nemen die bij hun gemeenschap passen. Denk aan gastlessen, open dagen of gesprekken in de dorpskrant.
Wij geloven in een samenleving waarin mensen met elkaar blijven praten. Dus ook als ze het niet meteen met elkaar eens zijn.’
Toch lukt dat niet altijd.
‘Respect is niet hetzelfde als altijd maar ‘ja’ en ‘amen’ zeggen. Maar wel dat je de ander in zijn waarde laat. En daar hoort ook bij dat je elkaar de ruimte geeft om jezelf te zijn, zonder te worden gereduceerd tot een letter uit het alfabet.’
People you've got the power over what we do
You can sit there and wait
Or you can pull us through
Wat is dan de BBB-filosofie?
‘BBB is zonder twijfel een van de meest inclusieve partijen van Nederland, juist omdat we mensen niet reduceren tot een letter. We kijken naar wat iemand bijdraagt, hoe iemand in het leven staat, en wat iemand voor de samenleving wil betekenen. We hebben mensen binnen onze partij, van Kamer tot kabinet en van medewerkers tot leden, die tot de lhbti-gemeenschap behoren. Wat andere partijen je opdringen, is bij ons gewoon dagelijkse praktijk zonder dat we daar ‘inclusie- of voorangsbeleid’ op gevoerd hebben.
'Cause when that morning sun comes beating down
You're gonna wake up in your town
‘Bij BBB ben je gewoon wie je bent. Hoe inclusief wil je het hebben?’
Caroline van der Plas zal opnieuw lijsttrekker zijn voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025. Henk Vermeer, medeoprichter van BBB en vicefractievoorzitter, zal opnieuw campagneleider zijn. Vermeer heeft als campagneleider nog nooit een verkiezing verloren.
De Engelse teksten komen uit het favoriete lied van Van der Plas: The Load Out van Jackson Browne